Je lichaam is constant bezig om jou in balans te houden en als het stress ervaart, worden o.a. de stresshormonen adrenaline en cortisol vrijgegeven. Deze zijn heel belangrijk want ze helpen je met stress om te gaan, maar ze zijn slechts bedoeld als tijdelijke overlevingsmechanismen. 

Adaptogenen zijn kruiden en medicinale paddenstoelen die je helpen om bewuster met stress om te gaan door o.a. je stressreacties te reguleren.
Hierbij passen ze de reacties van het lichaam op stressoren aan. 
Ze werken samen met het hormoonstelsel, het zenuwstelsel en het immuunsysteem.

Welke invloed hebben adaptogenen op je hormonen en op stress?

Hoe werkt stress?

Tijdens een stressreactie wordt eerst adrenaline aangemaakt, wat je reactievermogen verhoogt zodat je bijvoorbeeld op een snelle manier naderend fysiek gevaar uit de weg kunt gaan.

Daarna wordt cortisol aangemaakt die op de langere termijn werkt, zodat je kunt blijven functioneren als je je bijvoorbeeld een tijd lang in een stressvolle situatie bevindt.
Dit gebeurt o.a. door het verhogen van je bloedsuikerspiegel, waardoor je meer energie krijgt en ook alert blijft. Hierdoor moet weer een ander hormoon worden aangemaakt, insuline, om je bloedsuikerspiegel te verlagen.

Bij langdurige stress zorgt cortisol voor een overbelasting van de fysiologische systemen in je lichaam.
Het verstoort ook de aanmaak van andere belangrijke hormonen zoals melatonine wat essentieel is voor een gezonde nachtrust en de gelukshormonen dopamine en serotonine. Dit zijn neurotransmitters die informatie tussen de verschillende zenuwcellen in de hersenen doorgeven. Ze maken letterlijk het ervaren van geluk mogelijk.

Constant hoge cortisolwaarden kunnen zorgen voor o.a. slaapproblemen, een lage weerstand, gebrek aan concentratie, eetbuien, vermoeidheid, angstgevoelens en depressie.

Het is daarom belangrijk om je bewust te worden van wat bij jou stress veroorzaakt, zodat je de juiste aanpassingen kunt maken voor een gebalanceerd leven.

Welke rol spelen adaptogenen bij het verlagen van stress en welke werking hebben ze op onze hormonen?

Adaptogenen veranderen de stressreactie van het lichaam en verhogen de weerbaarheid tegen verschillende stressoren.
Ze doen dit o.a. door de aanmaak van stresshormonen zoals cortisol te verlagen en door het balanceren van de zenuwen.

Stressoren komen op verschillende manieren voor waaronder:

Fysiek

bv. een ongeluk, blessures, te hard trainen of juist niet genoeg bewegen en slaapgebrek.

Chemisch

bv. toxines, een ongezond dieet en leefstijl, medicijnen, luchtverontreiniging.

Emotioneel

bv. angst, verdriet, boosheid.

Adaptogenen en weerbaarheid tegen stress

Adaptogenen helpen met het reguleren van het hormoonstelsel, het zenuwstelsel en het immuunsysteem.

Een van hun belangrijkste functies is hun vermogen om de interne omgeving van ons lichaam te helpen stabiliseren door het neuro-endocriene systeem (de interactie tussen het zenuw-hormoonsysteem) te beïnvloeden. * 
Ze helpen zo om ons aanpassingsvermogen aan externe omstandigheden te vergroten en bevorderen de homeostase van het lichaam. Homeostase is het in evenwicht houden van het lichaam d.m.v. de regulatie van allerlei interne mechanismen door o.a. de organen en weefsels.

Adaptogenen hebben een positieve interactie met de bijnieren, waardoor overmatige productie van stresshormonen wordt gestopt.
Daarnaast helpen ze het cellulaire energieniveau verhogen en tegen oxidatieve schade beschermen, wat een gezonde bijnierfunctie ondersteunt.


Op deze manier kunnen adaptogenen op een natuurlijke manier helpen om je hormonen te balanceren en stress te verminderen.

Je leefstijl en stress

Deze kruiden en paddestoelen veel kunnen doen voor je welzijn, maar het is belangrijk om je te realiseren dat zij een aanvulling zijn en in synergie werken met de rest van je leefstijl.
Stress heeft altijd oorzaken en is er in feite om ons iets te vertellen. Door te observeren wat in ons leven stress creëert en hier vervolgens positieve veranderingen in aan te brengen pakken we het in de kern aan in plaats van slechts de symptomen te bestrijden.
De basis ligt dan ook altijd in het goed voor jezelf zorgen door te luisteren naar wat je nodig hebt.

Vaak hebben we het niet eens door dat ons lichaam stress ervaart, omdat we zo gewend zijn om constant druk te zijn en veel te ‘’moeten’’.
Wat een groot verschil maakt is om je dagelijks bezig te houden met dat wat je gelukkig maakt. Denk aan een fijne, inspirerende omgeving, gezond voedingspatroon, voldoende ontspanning, positieve gedachten en emoties, regelmatige beweging, tijd in de natuur en in het hier en nu leven.

 

Raadpleeg bij lichamelijke of psychische klachten altijd je arts.
De informatie die hier wordt gegeven is educatief van aard en is geen vervanging voor reguliere medische zorg in de vorm van advies, diagnose en behandeling. 

Als je medicijnen gebruikt, een medische conditie hebt, borstvoeding geeft etc. overleg met je arts of je hierbij adaptogenen kunt gebruiken. Adaptogenen zijn niet geschikt voor gebruik tijdens de zwangerschap.

Bronnen: 

Adaptogens: Herbs for Strength, Stamina and Stress Relief, David Winston, Steven Maimes

Adaptogens in Medical Herbalism: Elite Herbs and Natural Compounds for Mastering Stress, Aging, and Chronic Disease, Donald R. Yance

A preliminary review of studies on adaptogens, Lian-ying Liao,Yi-fan He, Li Li,Hong Meng, Yin-mao Dong, Fan Yi and Pei-gen Xiao